Het is nog altijd moeilijk om te zeggen wanneer de Koude Oorlog precies begon. Het lijkt erop dat de eerste aanzet tot een verdeelde wereld gegeven werd op de Conferentie van Jalta. Toen in februari 1945 Duitsland door het Rode leger teruggedrongen was tot buiten Berlijn, kwamen de leiders van de geallieerde landen – president Roosevelt namens de VS, Winston Churchill namens Groot-Brittannië en Josef Stalin namens de Sovjet-Unie, bijeen in Jalta. Hier werden afspraken gemaakt over het lot van Duitsland en over de naoorlogse inrichting van Europa. Tijdens de Conferentie spraken de leiders over hun visie op de wereld na het beëindigen van de oorlog. Allereerst kwam de kwestie Japan ter sprake. De Britten en de Amerikanen waren namelijk met Japan in oorlog, terwijl de Sovjet-Unie zich tot nu toe afzijdig had gehouden in dit conflict. Roosevelt en Churchill hoopten dat ze met de steun van Stalin het conflict snel konden beëindigen. De Sovjet-Unie stemde toe om de oorlog aan Japan te verklaren, in ruil voor een invloedsfeer in Noord-China. Ook werd afgesproken het verslagen Duitsland op te delen in vier bezettingszones. De Fransen, Britten, Russen en Amerikanen controleerden ieder een deel. In het oosten moest Duitsland grote stukken land afstaan aan Polen. Roosevelt en Churchill wilden democratische verkiezingen in deze landen houden, maar Stalins voornaamste zorg was de Sovjet-Unie met een ring van vriendelijke staten te omringen. De kwestie van Polen was het meest complex. De Sovjet-Unie had al zijn eigen Poolse regering opgezet. Uiteindelijk werd besloten dat deze regering zou worden aangevuld met vertegenwoordigers van andere politieke stromingen. Ook zouden er vrije verkiezingen in de Oost-Europese naties worden gehouden. Na de Jalta conferentie waren de besluiten nog niet definitief, de gesprekken werden in augustus 1945 voortgezet in Potsdam.

De drie belangrijkste geallieerden komen opnieuw bij elkaar, de plotseling overleden Roosevelt is dit keer vervangen door voormalig vicepresident Harry Truman. Men zal werken aan de economische en politieke wederopbouw van Duitsland.  Nazi’s en andere oorlogsmisdadigers zullen worden gestraft en de nazipartij zal worden opgeheven. Ook wordt het Duitse leger onder toezicht gesteld en qua omvang beperkt. Verder zullen herstelbetalingen moeten worden gedaan in de vorm van bijvoorbeeld industriële producten en werkkrachten. Tot slot wordt tijdens de Conferentie van Potsdam een eerdere belangrijke beslissing van kracht: Duitsland zal worden opgedeeld in vier sectoren. Dit wordt het ‘akkoord van Potsdam’ genoemd. Over de verschuiving van de grens tussen Duitsland en Polen wordt geen beslissing genomen, die wordt gepland voor een officiële vredesconferentie. Een conferentie die nooit zal plaatsvinden.

De kapitalistische Verenigde Staten voelen zich bederigd door de communistische Sovjet-Unie en wilt daarom dat er democratische verkiezingen (belangrijk voor de Verenigde staten) werden gehouden. Na de oorlog bleek Stalin niet van plan om zijn belofte over democratische verkiezingen in Oost-Europa na te komen. Binnen een paar jaar waren alle door het Rode Leger bezette landen communistische dictaturen geworden. Tegelijkertijd verslechterden de banden tussen de drie mogendheden toen Duitsland en Japan eenmaal verslagen waren. Dit leidde er uiteindelijk toe dat Europa werd verdeeld in twee blokken: een westerse en een communistische. Hiermee was het toneel voor de Koude oorlog bepaald.